Een groot deel in Oost-Europa is nog onontdekt door toeristen. Soms is het fijn omdat zo te laten, maar door de verhalen van Guus en Sandra wil je het liefst nu direct naar Oost-Europa met de camper.
Sarajevo, stad met veel gezichten
0.15 uur, het regent als gekken. We ‘kijken’ elkaar aan. Onze camper staat namelijk nogal recht. Je denkt nu misschien: ja, dat moet toch ook. Op zich wel, maar hierdoor loopt het water niet van het dak af. Niet handig met deze hoeveelheid. We denken niet meer aan regen na al die mooie dagen boven de 25°C. Zelfs alle sopweer tijdens de eerste weken zijn we vergeten. Tot nu dus.
We gaan de regen in; pootjes indraaien en vervolgens is Guus zo slim om de luchtvering wat te laten zakken. Op de waterpas checken we of we ons doel bereikt hebben. Mooi!
Afdrogen… oogjes dicht en snaveltjes toe.
Bijna de hele nacht regent het hard. Als we wakker worden en een blik werpen op de stad, zien we niet meer dan druppels en een grijze massa. We kruipen nog even terug. Het is 7.30 uur en met dit weer doen we het rustig aan. Na het ontbijt doet Guus de afwas en ik ga (ondanks het weer) de zomerkleren in de kast leggen. Alle winterspullen gaan in een vacuüm opbergzak. Die zien we thuis wel weer☺ Super handig trouwens. Heb je weinig plek in je camper, caravan of thuis? Doe je zomer of winterkleding in een vacuümzak, haal met een stofzuiger of handpompje alle lucht eruit en je pakket neemt 3x minder ruimte in. Een kind kan de was doen;).
Na de kleine klusjes, zetten we een lekker bakkie. De lucht klaart op. Verrassend, de voorspelling is de hele dag veel regen. Maar we gaan niet van de voorspelling uit, we kijken en voelen gewoon buiten.
Geschiedenis happen
We dalen weer te voet af naar het centrum. Op naar Galerija 11/07/95, waar we The Siege of Sarajevo en Srebrenica exhibition bezoeken. Wat zeg je over dit museum? Indrukwekkend is volgens ons het enige juiste woord. Ontzettend mooi opgezet. Het is zeker niet de meest luchtige tentoonstelling, maar voor ons een must, nu we hier zijn. Na ruim 3 uur kijken, lezen en luisteren, lopen we naar buiten. De zon schijnt, extra lekker na dit museum. Lucht om ons heen en bijkomen van wat we gezien en gehoord hebben.
We lopen door de straat waar oost en west elkaar ontmoeten. Als je naar het oosten kijkt, ‘zie’ je Istanbul. Kijk je naar het westen, zit je in de sfeer van Wenen. Wij gaan naar de wijzen van het oosten, waar Guus de verleiding van alle zoetigheid toch niet kan weerstaan. Ach ja, het is tenslotte weekend en vakantie ☺.
Sleeënd de berg af
Na een paar dagen in het centrum, gaan we vandaag de bergen in van Sarajevo. We gokken erop dat de weergoden een beetje meewerken. De campingeigenaar is zo vriendelijk om ons 4 km te taxiën. Van daaruit wandelen we door het bos naar de oude Olympische bobbaan van Sarajevo. Hier kun je op, onder, tussen: wat je maar wilt. De bobbaan op de Trebevicberg is een decor voor graffiti, wat de baan een extra dimensie geeft. Het is een bijzonder gevoel om over de baan te lopen. Soms wordt je automatisch naar links of rechts ‘gestuurd’. De wanden zijn tot wel 4 meter hoog. Als je je bedenkt dat een bobslee zeker tot halverwege die muur op zijn kant hangt… ik zeg dappere dodo’s. Om nog meer het bob-gevoel te krijgen, ga ik op de bobbaan zitten. De snelheid van meer dan 100 km per uur kan ik natuurlijk niet nabootsen, maar ik kan je wel vertellen dat het behóórlijke muren zijn. De bobbaan kun je ook vanuit het centrum bezoeken met de kabelbaan. High-tech baantje. Alle schuitjes zijn zwart, op vier na. Deze hebben de overige kleuren van de Olympische ringen: rood, geel, groen en blauw. Geinig detail. Bij de lift is ook een mirador over de hele stad. Nice!
Tijdens de oorlog was de bobbaan een artilleriepost van de Bosnisch-Servische troepen, die zich schuil hielden in de bergen. De kogelgaten en sniper-holes laten zien dat hier een hevige strijd is gevoerd. De natuur gaat na al die jaren aardig aan de haal met de Olympische bobbaan. Het heeft iets mysterieus. De bobbaan past, wat ons betreft, in het Discovery programma Abandoned engineering. Misschien vind je de bobbaan oude zooi, wij vinden het een fascinerende plek.
Nadat we de bobbaan van alle kanten hebben bewonderd en beleefd, lopen we terug naar de camping. Voetpaden kennen ze niet. Wegpiraten zijn er genoeg, dus wij zijn op onze hoede. Af en toe toch maar oversteken, zodat we veilig achter een reling lopen. Zonder kleerscheuren komen we na 40 minuten bij de camping aan. Het is droog en we besluiten de camper alvast te verplaatsen. We staan nog eerste rang, maar alle regen heeft de ondergrond veranderd in vette modder. Morgen reizen we verder, dus een avondje minder uitzicht met droge voetjes, heeft onze voorkeur. ’s Nachts blijkt dat dat een bijzonder goed plan was… met bakken tegelijk…
Tunnel of Hope
Aan de rand van de stad, bij het vliegveld, bezoeken we Butmir. In Butmir zit het museum Tunnel of Hope. Tijdens de oorlog groef het Bosnische leger een tunnel naar de buitenwereld, van de wijk Dobrinje naar Butmir. De eerste poging in januari ’93 staakten ze snel i.v.m. het grondwater. In maart startte de 2e poging. Deze tunnel van ongeveer 800 meter werd in juli voltooid. De ingang van de tunnel was in het huis van familie Kolar. Daar is nu het museum. De tunnel was van levensbelang. Zonder had Sarajevo, naar verwachting, geen stand kunnen houden. Niet alleen vanwege voedselgebrek, maar vooral door het tekort aan wapens.
In het museum is een expositie te zien van het maken en leven in de tunnel. Er zijn filmbeelden, foto’s, documenten van het ontstaan, de wagon met stoel voor de hoge pieten, zodat ze hun hoofd niet stootten en als klapper kun je de tunnel zelf ervaren. Je loopt een stuk door de originele tunnel van 1.60 m hoog en 1.20 m breed. Als je je bedenkt dat hier alles door getransporteerd werd: munitie, gewonden, voedsel, zieken, geiten… bepakt en bezakt liepen mensen hier letterlijk en figuurlijk gebukt in de tunnel. Onderweg konden ze tegenliggers tegenkomen, wat creatief ‘wurmen’ was om er door te komen. Droge voeten hielden ze niet. Het grondwater stond soms tot aan de knieën. Achteraf gezien is het een wonder dat de tunnel nooit is verraden. Bijna iedereen wist ervan.
In het museum zijn mensen aanwezig die de tunnel gebouwd hebben en die graag hun verhaal delen. Jammer genoeg voor ons, op dit moment geen Engels sprekende. Wij hadden graag hun verhaal gehoord. Met het bezoek aan de Tunnel of Hope ronden wij onze kennismaking met Sarajevo af. We kunnen niet anders zeggen: we zijn van deze stad gaan houden. Dit was ons eerste bezoek, maar zeer waarschijnlijk niet het laatste. Tot ziens Sarajevo!
De regen is niet te stoppen vandaag. Gelukkig zitten we droog. We zakken verder af naar het zuiden. In Mostar nemen we een kijkje bij de welbekende Stari Most brug. In de oorlog verwoest. Inmiddels knap herstelt. Wist je dat de brug tegenwoordig ook een beetje van ons Nederlanders is? Twee miljoen heeft Nederland geschonken voor de wederopbouw. We hebben niet kunnen ontdekken welke stenen nu ‘van ons’ zijn;). Voor de rest vinden wij Mostar erg toeristisch. Aangezien onze paraplu al een mank pootje heeft en het voorlopig niet droog wordt, rijden wij verder naar Blagaij. Op Autokamp Blagaij houden wij het voor gezien vandaag.
Grens over en terug
Vandaag voelt een beetje als een vreemde dag. We gaan Bosnië en Herzegovina verlaten. Gek is dat, dat je het jammer vindt om verder te reizen. We hebben echt onwijs genoten van dit land en van de mensen. Bosnië en Herzegovina wilden wij heel graag zien, ondanks alle spookverhalen. Wij wilden het zelf ervaren en voelen. Ontzettend blij dat we dit gedaan hebben!
Het is niet ver tot aan de grens met Kroatië. Maar voor het zover is, nog een kijkje bij het Derwisj klooster in Blagaij. Het gebouw plakt tegen de rotsen en het water klotst tegen de muren. Het water van de rivier staat hoog. De terrassen staan letterlijk in het water. Als een kolkende massa stroomt het naar beneden. Hoezo het heeft veel geregend?! De tijd van gaan, is nu echt gekomen. Met wederom een dubbele paspoortcontrole verlaten we Bosnië en Herzegovina. Het is nog maar van korte duur deze keer. Even later staan we wederom bij een grensovergang; welkom in Bosnië en Herzegovina! Slechts 20km kust bezit Bosnië. En laten wij nu net langs die 20km mogen rijden. Neum is de grootste kustplaats. Van bovenaf ziet het er heel mooi uit. Laten we deze, voor Bosnië, bijzondere plaats nog even bekijken. Voor onze ‘roze bril’ kunnen we dit beter laten. Van dichtbij ziet het er erg afbraakpandachtig uit. Genoeg gezien, nog even genieten van de laatste meters Bosnië. Het uitzicht is, als zo vaak, fantastisch. Thank you BIH!
Nieuwsgierige aagjes
Rijdend naar Kroatië, denken we aan het volgende nieuwe land, Montenegro. We kunnen ons bijna niet bedwingen, zo nieuwsgierig zijn we. Dit gevoel hadden we eerst bij Bosnië en nu bij Montenegro. We zijn sterk;) en gaan eerst nog even een stukje Zuid-Kroatie meepikken. Op weg naar Dubrovnik is het landschap fenomenaal. Bergen rondom, in het midden enorme vlaktes en heel ver weg een doorkijk naar de Adriatische zee. We stoppen regelmatig om te genieten van de mooie vergezichten. Langzaam maar zeker zien we steeds meer van de ruim 1100 Kroatische eilanden. En wat een geluk. Camping Pod Maslinom in Orasac ligt aan de zee!
Kleine wasjes, grote wasjes…
Na een heerlijke nacht zonder regen☺ ontbijten we lekker in de zon. De eerste campers en caravans verlaten de camping. Wij zijn niet van het verhuizen. Als we staan, staan we en zijn we tevreden, net als nu. Even later komt misschien wel de mooiste plek vrij, aan de rand van de camping met uitzicht op zee. We gaan samen kijken, denken niet lang… oké verkassen!
Dat is het voordeel van een huis op wielen. Pootjes in, kastjes dicht… rollen maar. Vijf minuten later staan we op de nieuwe plek. Wat een uitzicht!
We hebben een rustige dag vandaag. Maken een korte wandeling, chillen, pinnen en doen laat in de middag de was. Voor de pinautomaat lopen we twee kilometer berg op, berg af naar een decadent hotel. Aan de receptie vragen we waar we kunnen pinnen. Ze geeft ons nog niet zoveel hoop, blijkbaar is de automaat vaak buiten werking. In ons geval niet heel handig, want we hebben werkelijk geen rooie meer op zak. We zien geen blaadje op de automaat hangen. Dat geeft de burger moed. Het werkt! Heel verrassend kun je hier zelfs 2000 of 3000 Kuna pinnen. Eerder, bij andere pinautomaten was het maximum bedrag 300 Kuna. Zou het te maken hebben met de plek van deze geldtanker? Zo te zien zit hier veel geld op een hoopje, dat zou de verklaring kunnen zijn. Onze knip is gevuld, op naar de wasmachine;). Eindelijk blijft het droog én zijn de wasmachines in werking op de camping. Niet gedacht dat ik ooit blij zou worden van de was doen. Inmiddels is het hard nodig, na alle gesloten laundries. Als de was uit de machine komt, mis ik meteen mijn 1600 toeren. Wet, wet, wet! Droger is er niet. Nu maar hopen op veel zon en een beetje wind. Enthousiast beginnen we met drie waslijnen, vier…, vijf…, uiteindelijk zijn we met zeven klaar. Het ziet er huishoudelijk gezellig uit☺.
Het weer is te onbestendig. Voordat we gaan pitten, alles maar naar binnen. Een gedeelte is droog. De rest gaat morgenvroeg als eerste de lijn weer op. De zon weerkaatst met zijn warme gloed op het water. Tja, er zijn ergere dingen om naar te kijken, zittend voor je camper.
Volgende keer: Een bezoek aan Dubrovnik, op naar Montenegro en krijgen we daar zon, regen of sneeuw?
