De laatste fase van onze reis gaat door Scandinavië. Nieuw terrein voor ons, zoals trouwens bijna alle landen vanaf Slovenië dat waren. Uiteraard heb ik me voorbereid en ingelezen op The Nordics. De verhalen en foto’s die je op websites en brochures leest en ziet, stralen unaniem natuur, vrijheid en outdoor uit. Deze landen zijn blijkbaar gemaakt voor camperaars. Mijn verwachtingen zijn dan ook hooggespannen. De tussenstand na anderhalve week: de delen van Zweden en Noorwegen waar we zijn geweest, zijn onbeschrijflijk mooi. Ik ga het hier toch proberen, met hulp van wat plaatjes.
Geen bevers, wel Bambi’s
De laatste 2 van de in totaal 16 uur durende nachtovertocht van Estland naar Zweden zijn prachtig. Je vaart tussen eilanden en landtongen door Stockholm binnen met overal van die fijne Zweedse huizen aan het water. De vaart was, zoals dat zo mooi heet, behouden. We trekken direct een stuk landinwaarts naar een leuke kleine camping aan een mooi groot meer. Op de camping huren we een motorbootje en we varen helemaal alleen op het spiegelgladde water tussen eilandjes en beverburchten door. Geen bever gezien trouwens. Wel wat Bambi’s tijdens een fietstocht die ik maak in de omgeving. Genieten is dat, fietsen tussen al die prachtige bossen en glooiende velden. Zweden is mooi.
The Mooseman
Wie Zweden zegt, zegt eland. Knäckebröd kan natuurlijk ook. Of Ikea. Maar vandaag eland en bij ‘The Mooseman’ kun je ze bekijken. We zijn niet de enige. Met een hoop anderen zitten we op een paar aanhangers die achter een oude trekker hangen. Als we een stuk het veld ingaan, stoppen we aan de rand van het bos. The Mooseman roept hard wat Zweeds klinkende namen en verrek, ze komen zo 1 voor 1 uit het bos wandelen. Echt wild zullen ze dan wel niet zijn, maar het zijn mooie beesten en komen zelfs zo dichtbij dat we ze kunnen aaien. The Mooseman vertelt op een geweldig leuke en trotse manier over zijn 16 elanden, waaronder 3 jonkies, die in zijn bossen en velden rondlopen.
Zweeds douchen
Tegen de grens van Noorwegen ligt het Zweeds Nationaal Park Fulufjället en wij staan aan de rand daarvan. Voor een overnachting word je gevraagd een donatie in een envelopje te doen voor gebruik van wc en elektriciteit; de enige voorzieningen op deze plek. Water voor koffie, thee en de afwas halen we uit de beek waar we aan staan. Douchen doen we in diezelfde beek. Zweeds douchen noemen we dat. Dat doen we eigenlijk elke ochtend sinds we in Zweden zijn en dat is bijzonder verfrissend. Vandaag is dat ook hard nodig als we ons bij hoge temperaturen in het zweet wandelen. Het stikt van de muggen, maar het is prachtig en de foto van de dag is een eekhoorn die ik perfect in beeld weet te vangen.
Vergrotende trap
10.000 kilometer hebben we tijdens onze reis afgelegd als we Zweden alweer uitrijden. We komen er nog terug, maar nu eerst een week of twee Noorwegen. En dat land komt binnen zeg. Wat een natuur! Zweden was tot nu toe indrukwekkend, maar vandaag zien we de vergrotende trap. We hebben een soort roadtrip over schitterende wegen door bossen en langs meren. Het wordt bergachtiger en we rijden ineens boven de boomgrens. Groots, weids, ruig en nog wat van dat soort krachttermen. Aan het eind van de rit stuiten we op de oudste, typisch Noorse staafkerk van het land. Helemaal van hout. Het meer waar de camping aan ligt is azuurblauw tussen de bergen. En zoals Sinatra al zong: ‘The best is yet to come’ want we gaan zo snel mogelijk richting de fjorden. Dat schijnt de overtreffende trap te zijn.
Slappe lampen
Als we doorpakken richting west Noorwegen, lijkt de route in eerste instantie een weg door de Oostenrijkse Alpen, maar dan grootser en weidser. De tunnels die we inrijden zijn erg smal en minimaal verlicht. Ik schrik me helemaal kapot als ik zo’n donker gat inrij en het daarbinnen vervolgens niet veel lichter wordt door nogal slappe lampen. Relaxter wordt het bij de 2e, de 3e en de zoveelste zeker niet. Bonus is een compleet onverlichte tunnel die weliswaar kort en eenrichting is, maar toch. Opperste concentratie vereist. Dat geldt ook voor het laatste half uur als de weg maar 1-baans is voor twee richtingen. Met hier en daar een passeerhaven. Optimist Gijs roept vandaag na elke overwonnen tunnel en andere hindernis: “Maar je krijgt er wel een mooie beloning voor terug.” Hij heeft gelijk, want het landschap en uitzicht worden mooier en mooier. De mooiste beloning is het eindstation: de camping Melkevoll Bretun. Een plek met uitzicht op twee gletsjers en verschillende watervallen. Vlakbij.
We zijn onze wereld aan het verkloten
We gaan de gletsjer van dichtbij bekijken. Prachtige wandeling met wildwatertoestanden links, rechts, voor en achter ons. Halverwege moeten we een brug over, dwars door een dikke wolk van opspattend water dat met enorme kracht op de rosten klettert. De gletsjer is indrukwekkend van dichtbij. Een grote blauwe overhangende ijsmassa tussen de rotsen. Een stuk lager kwam het ijs vroeger, maar ook hier laat de opwarming van de Aarde zich gelden. Zonde. Maar belangrijk om dit met eigen ogen te zien. Beter kun je je kinderen niet uitleggen dat we onze wereld aan het verkloten zijn met z’n allen. We hebben meteen een brainstorm met elkaar gedaan hoe we het zelf beter kunnen doen.
Zelf gletsjerijs maken
Nu we de gletsjers met eigen ogen hebben gezien, willen we ook wel eens weten hoe die dingen nou ontstaan en hoe dat werkt. Daarom rijden we naar het Noors Gletsjermuseum. Gaaf om te leren en te zien hoe sneeuw uiteindelijk verandert in die dikke blauwe ijsmassa en hoe dat door de jaren heen verschuift en scheurt in enorme schotsen. Er is een hoop te doen. Zelf gletsjerijs maken bijvoorbeeld. Ook veel aandacht voor het smelten van de gletsjers door klimaatverandering. Als we niets doen, zijn we eind deze eeuw onze gletsjers kwijt met alle ellende van dien. Dat verhaal wordt hier heel duidelijk gemaakt en dat is goed en zorgelijk tegelijk. Ons ‘doe-het-zelf-beter-lijstje’ hadden we al, maar de urgentie is nu nog duidelijker. We stappen weer, met enig schuldgevoel, in onze dieselbus en gassen richting fjorden. Ik parkeer de camperneus bijna in het Sognefjord; het langste fjord van Noorwegen en derde van de wereld. Een topplek met een geweldig uitzicht dat altijd zo moet blijven.
's Werelds langste
Rijden door de fjorden betekent ferry’s en tunnels. Zonder is het ook niet te doen hier. We zijn maar gestopt met tunneltellen. We hebben wel ’s werelds langste gehad. De Laerdalstunnel. 24,5 km en daarmee ruim 6 km langer dan de runner up in China. De Gotthard is met bijna 17 km nummer 3. In de Laerdalstunnel kom je 3x door een soort verlichte grot. Waarschijnlijk om je een beetje wakker te houden. Dat lukt en als we eruit rijden, stoppen we kort daarna voor koffie in Flam. Grappige plaats die vooral gericht is op toeristen die vanaf hier op allerlei manier door de fjorden willen varen. Wij maken er onze eerste fjordenduik. Heel koud maar het decor is weergaloos dus dan ga je gewoon. Het decor waar we overnachten is ook prachtig. We kamperen wild zoals dat heet. Dat kan in Noorwegen overal omdat ze hier het Allemansrecht kennen. Je mag staan waar je maar wilt als je maar een beetje wegblijft van de bewoonde wereld en privéterreinen en respectvol omgaat met de natuur. Natuurlijk doen we dat. Het is precies wat we willen. Uitzicht over een schitterend dal en we ontdekken tussen de koeien op de helling vlak onder ons een soort onbewaakt openlucht museumpje met hutten van 400 jaar.
Thank you Map
Vossevangen, wij mogen Voss zeggen, is in de winter een ski-oord. Nu een goede plek om te wandelen. Vooral boven in de bergen. We gaan omhoog met een kabelbaan die nog geen maand geleden geopend is. Voor een echte Noorse prijs brengt de gloednieuwe gondel ons in een minuut of 5 omhoog. Boven vraagt Saskia aan een jongen bij een infopunt of hij een wandelkaart heeft. Omdat de gondel zo nieuw is, zijn de wandelroutes ook aangepast maar er is nog geen nieuwe kaart dus hij zegt “I am your map” en wijst ons ouderwets met armgezwaai de weg. “Thank you Map!”, zegt Saskia en we besluiten route T van Teun te nemen; da’s makkelijk onthouden. Wederom is het genieten van de natuur en uitzichten. Met ruim 25 graden is het wel erg warm. We hebben tot nu toe veel geluk met het weer in Noorwegen, dat is wel eens anders in dit land. Maar dat hebben we voorlopig alleen van-horen-zeggen.
